De kleine kapitalist is dol op getallen en tabellen, maar nog meer op visualisaties. Een mooi plaatje zegt vaak meer dan 1000 getallen. In deze minicursus geef ik een voorbeeld hoe je dat kunt doen voor het visualiseren van je budget.

Om je budget in kaart te brengen heb je een overzicht nodig van je kasstroom. Voor deze minicursus ga ik ervan uit dat je inzicht hebt in je inkomsten en uitgaven. Bij het bedenken van een goede visualisatie raak ik getriggerd door het woord stroom. Je kunt een kasstroom namelijk zien als een rivier. Er zijn verschillende bronnen die zorgen voor inkomsten, waardoor de rivier steeds breder wordt. Aan de uitgavenkant ontstaat er een delta aan aftakkingen. Een intuïtieve visualisatie hiervoor is een sankey diagram.

Wat heb je nodig voor een sankey diagram?

Er zijn meerdere tools waarmee je een sankey diagram kunt maken. Voor deze minicursus heb ik gekozen voor een open source tool: SankeyMATIC.

Stap 1: surf naar de sankeymatic.com/build/

In de bovenstaande schermafbeelding heb ik de benodigde input rood omrand. De structuur is eenvoudig. Er is een bron, een bedrag en een doel. Meer niet. In het voorbeeld zie je dat er twee bronnen zijn naar Budget. Vervolgens wordt Budget zelf een bron voor meerdere andere doelen. Op deze wijze kun je stromen in etappes verbinden. Let op: de som van de verschillende doelen moet optellen tot het totaal van de bron.

Stap 2: Maak de benodigde input in Excel

Open een nieuw Excel bestand en maak vier kolommen aan: VAN, NAAR, BEDRAG en INPUT. In de eerste drie kolommen vul je de herkomst, het doel en het bedrag van iedere stroom die je in het diagram wilt tonen. Als je een doel ook wilt gebruiken als bron, dan moet die exact dezelfde naam hebben! De vierde kolom is een simpele formule om de input in het juiste format te zetten, namelijk: =TEKST.SAMENVOEGEN(A2;” [“;C2;”] “;B2).

Stap 3: Bouw het sankey diagram!

Maak de inputs van het bouwscherm leeg en plaats hier de output van de kolom INPUT uit je Excel (zonder de kolomnaam). De data die ik heb gebruikt in het voorbeeld van schermafbeelding 1 heb ik in Google Sheets gezet en kun je hier inzien.

In de bovenstaande schermafbeelding zie je het resultaat. Ik heb hierin expres een fout gemaakt. De foutmelding heb ik rood omrand. De stroom van Inkomen naar Uitgaven bedraagt 24.500, terwijl de doelen van de Uitgaven optellen tot 24.200. Er is een onbalans van 300. Ik heb dat opgelost door de rubriek Overigen te verhogen van 6.000 naar 6.300.

Stap 4: pimp je sankey diagram!

Als je tevreden bent met de output dan zijn er volop mogelijkheden om je sankey diagram te pimpen. In de onderstaande schermafbeelding heb ik de breedte van het diagram verdubbeld (groen omrand). Daarnaast heb ik de stroom van Salaris A naar Inkomen een rode kleur gegeven door een HTML kleurcode achter de input te zetten (rood omrand). Je kunt de stromen ook binnen het diagram verslepen. Hier heb ik de stroom met Salaris A helemaal linksboven gezet. Als laatste kun je het diagram exporteren of een schermafbeelding maken. Klaar!

Wanneer gebruik je een sankey diagram?

Een sankey diagram is geschikt voor het in kaart brengen van stromen. Behalve voor het visualiseren van je budget kun je een sankey diagram ook gebruiken voor het in kaart brengen van je energiehuishouding, tijdsbesteding en webverkeer. Zakelijk wordt het gebruikt in bijvoorbeeld logistiek, processen en klantverloop. Het beroemdste voorbeeld is de veldtocht van Napoleon naar Rusland.

In dit diagram wordt de sterkte van Napoleon’s leger getoond naar en van Moskou. Het is over een geografische kaart gelegd en dus ook een routekaart. Daarnaast wordt eronder de temperatuur getoond, aangezien de strenge winter een grote rol speelde in de afname van het leger. De veldtocht was duidelijk geen succes. Het diagram wel, wat een geweldige plaat!

Eerste minicursus een succes?

Naast de artikelen over onze route naar meer financiële vrijheid is dit een nieuw onderwerp voor de kleine kapitalist. Momenteel kan ik geen website statistieken inzien, maar ik ben wel benieuwd of deze minicursus interessant is voor jullie. Reacties, opmerkingen en tips worden daarom bijzonder op prijs gesteld!