In onze route naar meer financiële vrijheid (Financial Indepence) is het ultieme doel om eerder te kunnen stoppen met werken (Retire Early). Onze spaarhypotheek loopt af als ik 58 ben. Afgerond naar boven lijkt mij 60 jaar een prima leeftijd om mijn overhemd aan de wilgen te hangen. Maar hoeveel hebben we eigenlijk nodig om dan zonder werk als inkomstenbron rond te kunnen komen? Het internet staat vol met berekeningen hiervoor, dus daar kan er nog wel eentje bij.

De uitgaven plussen en minnen

Als we straks oud en lelijk zijn zullen we aanzienlijk minder gaan uitgeven. Ik ben gestart met ons huidige uitgavenpatroon en eens gaan plussen en minnen:

• EUR 1.267 sparen: met een grote buffer is dat immers minder nodig
• EUR 1.075 hypotheek: want die is dan afgelost
• EUR 600 kinderopvang: want de kinderen zijn groot (24+)
• Minder boodschappen, minder kleding, minder energie, kleinere auto: want consumptie neemt af (zie uw ouders)
• Belastingen en verzekeringen: zegt u het maar
• Meer zorgkosten: de enige post die gegarandeerd zal groeien
• Pensioen: als ik eerder stop met werken en niet meer inleg ontstaat er een pensioengat. De vraag is hoe groot en hoe erg dat is.

Onder aan de streep kom ik op een bedrag van EUR 2.000 per maand. Collega bloggers komen trouwens op hetzelfde bedrag, zoals Mr. FinVrij en Mr. Groeigeld. En als ik naar mijn gepensioneerde ouders kijk dan lijkt dat bedrag ook te kloppen. Daar kunnen we dus mee verder rekenen.

Wat is er nodig voor EUR 100 per dag?

Uitgaande van een inflatie van 2% heb ik op mijn voortijdige pensioendatum een bedrag van ruim EUR 3.000 per maand nodig. Dat komt afgerond neer op EUR 100 per dag of EUR 36.500 per jaar. Wat is er nodig om een passieve inkomstenstroom van dat bedrag te krijgen?

In de FIRE filosofie kun je geld aan je vermogen onttrekken zonder dat dit vermogen wordt aangetast. De zogenoemde “safe withdrawal rate”. In Nederland is 3,5% een gangbaar percentage. Zie bijvoorbeeld dit artikel van de onlangs gepensioneerde mr. FOB. Voor het gemak ga ik uit van een percentage van 3,65%. Dan hebben we namelijk precies 1 miljoen euro nodig om ieder jaar EUR 36.500 op te kunnen nemen. Eigenlijk meer, want de inflatie gaat door. Da’s best veel..

En het AOW en pensioen dan?

Helemaal als je bedenkt dat er vanaf een jaar of 68 tot 71 nog AOW en pensioen bij gaat komen. Iedere maand wordt er een fors bedrag van mijn salaris ingehouden aan pensioenpremie. Volgens ons pensioenoverzicht zou ik vanaf 68 jaar en 3 maanden al EUR 1.690 per maand ontvangen als ik vandaag (!) stop met werken. Een paar jaar later komt daar EUR 1.104 per maand bij van mijn partner. Als de AOW en het pensioen in de huidige vorm blijft bestaan dan hebben we met EUR 2.772 al bijna voldoende om rond te komen. Let wel: dat is als we morgen zouden stoppen met werken! En het pensioenstelsel natuurlijk zo blijft en er wordt geïndexeerd. Als we tot onze pensioenleeftijd blijven doorwerken met onze huidige inkomens dan staat er al helemaal een krankzinnig bedrag (bijna 5k). Een vorstelijk pensioen als je het mij vraagt. Aangezien er overschotten ontstaan blijft de pot alleen maar toenemen. Samen met het rendement daarop neemt onze netto waarde dan astronomische vormen aan. Ik heb hiervoor het onderstaande scenario uitgewerkt met dank aan Mr. Finvrij en Geldnerd voor de inspiratie. In de titel staat de assumpties.

Daarnaast ga ik ervan uit dat we 10% uit inkomsten investeren en ik met 90 jaar het loodje leg. In dit scenario is er geen enkel jaar waarin er vermogen wordt aangesproken, behalve bij de aflossing op de einddatum van de hypotheek. Het pensioen is veel te hoog. En dan bezitten we ook nog een afgeloste woning. Het plaatje kan zelfs nog veel hoger uitvallen door een hogere loonontwikkeling, spaarquote of rendement.

Het overbruggingspensioen

Met de AOW en pensioen in het achterhoofd kun je ook stellen dat we alleen de periode van 60 tot 71 jaar moeten overbruggen zonder inkomsten uit werk. Als we 11 jaar lang EUR 36.500 per jaar nodig hebben, dan gaat dat om een bedrag van EUR 401.500. Gecorrigeerd voor inflatie zelfs 444k. Er mag echter ook rendement worden verwacht op het leeglopende potje. Uitgaande van slechts 4% rendement is er dan een pot van EUR 322k nodig. Aangezien er vanaf 60 jaar geen pensioen wordt opgebouwd ontstaat er een gat. Tevens zou ik graag al eerder een dagje minder willen werken, een gelijkmatig aflosschema aanhouden en rekening houden met een lager rendement. Ik heb hiervoor het onderstaande scenario uitgewerkt.

• 

In dit scenario wordt de berekende overbruggingspot van tenminste 322k opgebouwd. Die wordt echter maar beperkt aangesproken aangezien mijn partner nog werkt (keuze) en het pensioen al voor de AOW datum (vraagteken) begint bij te dragen. Daarnaast valt op dat ook in dit scenario het pensioen inclusief gat hoger is dan noodzakelijk. Hierin is dus rekening gehouden met stoppen op mijn 60e! Daarom ben ik gaan twijfelen aan fiscaal voordelig pensioen beleggen. Het kan ook een te grote appel voor de afnemende dorst opleveren. Ik ben uitgegaan van mijn huidige pensioeninstelling. Indien ik van baan verander of tussentijds werkloos raak zal ik de zaak opnieuw moeten beoordelen.

Het eindigen op nul scenario

Omdat bovenstaande scenario’s eindigen in een royale pot heb ik er ook nog eentje uitgewerkt waarbij er niets overblijft. Hierbij worden de pensioenen niet meer geïndexeerd en kan er EUR 250 per maand meer worden uitgegeven. Mooi plaatje is het geworden als je het mij vraagt.

Is er nog wel AOW en pensioen?

Een glazen bol heb ik niet. Het lijkt mij echter onwaarschijnlijk dat de AOW in haar huidige vorm blijft bestaan. De toenemende vergrijzing is simpelweg niet op te vangen met de huidige geboortecijfers. Behalve het ophogen van de pensioenleeftijd voorzie ik meer rampspoed. Ik denk aan het eerst verplicht op moeten eten van opgebouwd vermogen. Dan worden mensen die hard hebben gespaard en offers gebracht dus gestraft. En onze enorme pensioenpot van bijna EUR 1,5 biljoen is ook niet te versmaden. Het zesde grootste pensioenkapitaal, en afgemeten naar bruto binnenlands product zelfs het hoogste, ter wereld. Daar steken de 44 miljard van Spanje, 167 miljard van Frankrijk of 467 miljard van Duitsland schril bij af. Rara, wat er gaat gebeuren in Europa. Er zal een Nexit voor nodig zijn om ‘harmonisatie’ onder EU-burgers te voorkomen. Hopelijk ben ik te pessimistisch.

Slotsom: een half miljoen is te doen

Onafhankelijk van de ontwikkelingen in AOW en pensioen lijkt EUR 322k mij een prima doel. Daarbij komt EUR 114k aan aflossingen bij die we nog moeten doen op onze hypotheek. In het achterhoofd zal er iets extra’s nodig zijn vanwege baanwissels, pech en ongeluk. Een klein half miljoen in ruim 20 jaar is uitdagend maar niet onhaalbaar. Zelfs met een gezin van drie kinderen. Als blijkt dat het te weinig is, dan hang ik mijn overhemd een jaartje later aan de wilgen. Hier gaan we voor!