Slotgrachten – maandupdate juli 2022
Als kind speelde ik veel met lego. En dan het liefst met ridderlego. Van die serie had ik bijna alles verzameld. Daarvan maakte ik zo groot mogelijke kastelen. Met een donjon, torens, mezekouwen en kantelen. En die waren pas af met een valhek en een ophaalbrug. Met een slotgracht is zo’n kasteel moeilijk aan te vallen.
Behalve de fascinatie voor kastelen is het verdedigend denken gebleven. In mijn werk, op het voetbalveld en in het verkeer. Maar ook in het beleggen zoek ik naar bedrijven met een flinke slotgracht. De LEGO Group heeft dat zelf ook maar helaas kan er niet in dit familiebedrijf worden belegd.
Wat is een slotgracht?
Slotgracht, of in het engels “moat”, is een begrip geworden door Warren Buffett. Hij sprak veelvuldig over de duurzaamheid van een voorsprong van een bedrijf op haar concurrenten. Een verdedigbaar concurrentievoordeel. Morningstar heeft het concept zelfs helemaal centraal gesteld in haar bedrijfsmodel. Bedrijven met een economic moat zijn in staat om stormen te doorstaan en jarenlang harder te blijven groeien dan hun kapitaalkosten.
Er zijn vijf criteria om het concurrentievoordeel te bepalen:
- immateriële activa: patenten, licenties of een sterk merk. Zoals Ferrari en Nike
- overstapdrempels: switchen naar een concurrent is kostbaar. Zoals softwarebedrijf Adobe en industriële gassenproducent Linde
- kostenvoordelen: biedt een hogere winstgevendheid of mogelijkheid om concurrenten uit de markt te prijzen. Zoals supermarktketen Walmart en brillenmaker EssilorLuxottica
- netwerkeffecten: de waarde neemt toe als meer klanten gebruik maken van de dienst. Zoals smoelenboek Facebook, zoekmachinereus Alphabet of creditcardmaatschappij Visa
- efficiënte schaal: een markt met hoge toetredingsdrempels waardoor een natuurlijk monopolie ontstaat. Zoals spoorwegmaatschappij Union Pacific en tolwegexploitant Vinci. Als er eenmaal een spoor of tolweg ligt wordt er niet snel eentje naast gebouwd.
Sommige bedrijven voldoen aan meerdere criteria en hebben zeer brede slotgrachten opgebouwd. Microsoft is een bedrijf dat overal goed op scoort. De allersterkste bedrijven hebben ook nog een slotgracht die alleen maar groter wordt. ASML loopt voorop dankzij technologische innovatie en intellectueel eigendommen. Maar ook door efficiënte schaal, exclusieve partnerschappen en kostenvoordelen. En dat wordt sterker en sterker. Concurrenten raken hierdoor steeds verder achterop.
Aandelen met een slotgracht presteren over het algemeen goed. Zeker op de lange termijn neemt het belang van waardering af en komt het voordeel meer uit de verf. Een aandachtspunt is de timing van ratings. Toen ik ASML eind 2018 kocht stond het nog op veel te conservatieve “narrow moat” rating. Andersom reken ik Intel al een lange tijd tot een turnaround kanshebber, terwijl de rating pas laat is aangepast. Bij veel aan- en verkoopadviezen van financiële instellingen voelt het ook vaak als mosterd na de maaltijd.
Hoe weerbaar is mijn portefeuille?
Op mijn portefeuille analyse pagina geef ik de verdeling weer van de moat ratings van mijn posities. Speciaal voor deze maandupdate heb ik een 7-daagse proefperiode genomen op Morningstar. Alle posities zijn weer netjes bijgewerkt. Er waren drie downgrades, namelijk Shell naar “no moat” en Intel en Abbott naar “narrow moat”. De upgrades waren Monolithic Power Systems, L3Harris en Wolters Kluwer naar “wide moat”. Alleen de downgrade van Abbott Laboratories verraste mij.
Het grootste aandeel hebben bedrijven met een brede slotgracht. Microsoft, LVMH, Assa Abloy, Medtronic en American Water Works zullen naar verwachting de komende decennia een bovengemiddeld rendement op geïnvesteerd vermogen behalen. Ik heb geen zorgen over deze bedrijven en monitor ze beperkt.
In mijn portefeuille zitten ook veel bedrijven zonder langdurig verdedigbaar concurrentievoordeel. Daartoe behoren vooral kapitaalintensieve bedrijven. Er zijn ook hele sectoren zonder slotgracht, zoals vastgoed. In die gevallen hangt meer af van de kunde van het management. Realty Income blinkt hier bijvoorbeeld in uit. Ook mijnbouw en Europese banken en verzekeraars hebben meestal geen langdurig verdedigbaar concurrentievoordeel. Vaak zie je dat terug in de lage waarderingen.
En Shell dan?
Shell heeft volgens Morningstar niet langer een verdedigbaar concurrentievoordeel. Dat komt volgens mij vooral door de lage replacement ratio. Slechts 30% van de gewonnen vaten olie in de afgelopen vijf jaar wordt vervangen met nieuwe reserves. Shell zet steeds meer in op nieuwe duurzame projecten. De winstgevendheid daarvan moet echter nog blijken. Dankzij de lage waardering en gunstige korte tot middellange termijn vooruitzichten blijft Shell in mijn ogen koopwaardig. Er is op de lange termijn wel een exit-strategie nodig.
Omdat de vraag stijgt en het aanbod afneemt wordt olie duurder. Investeringen in toekomstige reserves nemen al jaren af. Hierdoor zal de prijs van olie naar verwachting nog lang hoog blijven. Wil je hier op inspelen dan zijn er betere alternatieven dan Shell. ExxonMobil heeft met 90% de hoogste replacement ratio en Chevron bezit grote reserves. Wil je profiteren van de huidige hoge olieprijzen dan is EOG resources (ticker: EOG) een tip. Dit oliebedrijf, ooit van Enron, verdient momenteel extreem veel geld, keert speciale dividenden uit en blijft laag gewaardeerd. Ook Occidental Petroleum (ticker: OXY) is op korte termijn aantrekkelijk. In de keten wordt nu namelijk het meest verdient in raffinage. Warren Buffet blijft dit aandeel ook bijkopen.
Bedrijven die minder investeren in oliereserves keren meer uit aan aandeelhouders. Ook hier heeft Shell betere alternatieven. Total Energies heeft met 20% bijvoorbeeld het hoogste vrije kasstroom rendement. Dat vloeit rijkelijk terug in de vorm van dividend en eigen aandelen inkoop.
De wet van moore, ASML bijgekocht
Deze Nederlandse chipmachinereus heeft geen slotgracht maar een slotzee. De vraag naar de unieke lithografiemachines is gigantisch. Het orderboek is het afgelopen kwartaal met bijna $9B gestegen tot $33B. ASML heeft momenteel last van hogere inputkosten. Daardoor is de marge gedaald met 3%-punt naar 49%. Nog steeds bizar goed. Meer en meer machines worden eerst bij de klant geleverd en de tests aldaar uitvoert. Pas als de laatste tests succesvol zijn doorlopen mag ASML de omzet boeken. Hierdoor is bijna $3B aan omzet verschoven naar volgend jaar.
De lagere groeiprognose van dit jaar zorgde voor een aangename koersdip. Als je de toelichting van ASML goed beluistert merk je dat er geen enkele reden tot zorg is. De vraag blijft veel hoger dan de beschikbare capaciteit, waardoor dit bedrijf op de lange termijn zal blijven profiteren van alle megatrends. Het streven van landen om chipproductie op eigen bodem te hebben (technical sovereignity) geeft een sterke rugwind. In veel landen zijn enorme subsidieprojecten gestart. Daar staan export beperkingen, zoals naar China, tegenover. De uitdaging voor ASML blijft in mijn ogen vooral het uitbreiden van capaciteit (met honderden leveranciers) en het aantrekken van talent.
Op 5 juli kocht ik 2 aandelen ASML (ticker: ASML) bij voor EUR 416 per stuk. Hiermee voeg ik EUR 9,35 toe aan mijn jaarlijkse dividendinkomsten. In juli kondigde het vrijwel schuldvrije bedrijf bovendien aan om het dividend voortaan per kwartaal uit te keren. Mijn positie is nu ongeveer even groot als Microsoft. Samen met Texas Instruments staat er een sterk technologisch blok kroonjuwelen.
EssilorLuxottica, mag gezien worden
Heeft u toevallig een multifocale bril? Of een zonnebril van Ray-Ban? Veel dank! Het Franse Essilor (lenzen) en Italiaanse Luxottica (brilmonturen) zijn in 2019 gefuseerd. De wereldmarktleider voegde daar brillenketen Grandvision (o.a. Pearle en Eye Wish) aan toe. Vanwege de beperkte overlap een goede aanvulling. Hiermee is een ijzersterke combinatie gecreëerd die de hele keten beheerst. Het bedrijf heeft een marktaandeel van 40% in optische lenzen en 20% in retail. Dat lijkt klein, maar de markt is enorm versnipperd. EssilorLuxottica profiteert van haar schaal waar concurrenten maar moeilijk tegenop kunnen boksen. Je hebt geen bril nodig om de enorme slotgracht te zien.
De markt voor brillen groeit als gevolg van vergrijzing en toenemende welvaart in opkomende landen. Momenteel is een bril voor veel mensen wel nodig maar niet bereikbaar. Omdat een bril helpt in ontwikkeling en productiviteit verwacht ik dat er een inhaalslag zal worden gemaakt. Naar verwachting neemt het aantal brildragers toe van 2 miljard naar 4,7 miljard in 2050. Dat lijkt indrukwekkend, maar komt neer op een samengestelde groei van 3% per jaar. Doe altijd je huiswerk!
Gelukkig zijn er naast rugwind in volume meer groeimogelijkheden. Een bril is zowel nuttig als modieus en daarmee een perfect product. In de westerse wereld zijn (zonne)brillen namelijk ook een mode accessoire en zelfs een statussymbool. Meer behoefte aan luxe is een sterke katalysator. Daardoor kunnen merkbrillen tot wel twintig maal de kostprijs worden verkocht. EssilorLuxottica behaalt zo de hoogste marges en de hoogste groei. Die combinatie maakt de slotgracht steeds groter.
Op 4 juli zag ik mijn kans schoon en kocht 5 aandelen EssilorLuxottica (ticker: EPA.EL) voor EUR 140 per stuk. Hiermee voeg ik EUR 10,94 toe aan mijn jaarlijkse dividendinkomsten. Het startrendement bedraagt 1,8%. Gezien de sterke positie en vooruitzichten verwacht ik dat het dividend ieder jaar verder zal groeien. Nu maar afwachten of ik het goed heb gezien ?. Op 14 september wordt er een Capital Market Day georganiseerd.
Dividendinkomsten
Deze maand waren er 15 bedrijven die hard hebben gewerkt om een deel van de winst aan mij te schenken.
Enel | € 35,15 |
Castellum | € 12,35 |
Medtronic | € 10,07 |
Eastman Chemical | € 7,70 |
Taiwan Semiconductor | € 5,41 |
Illinois Tool Works | € 3,08 |
McCormick | € 2,48 |
Realty Income | € 2,07 |
Baxter | € 1,89 |
Monolithic Power Systems | € 1,25 |
Micron | € 0,96 |
Curtiss-Wright | € 0,93 |
Roper | € 0,52 |
Danaher | € 0,40 |
Thermo Fisher | € 0,25 |
Bij elkaar kwam er EUR 84,50 aan dividendinkomsten binnen. Na al het geweld in het tweede kwartaal lijkt dat erg tegen te vallen. Ten opzichte van de dividendinkomsten van vorig jaar is het echter een groei van 129%. Dat komt door uitbreidingen van de posities in Enel, Medtronic en Taiwan Semi. Daarnaast betaalt Castellum voortaan ieder kwartaal. Ook nieuwkomers als McCormick, Realty Income, gunstige wisselkoersen en natuurlijk dividendverhogingen droegen een steentje bij.
Dividendgroei
Deze maand verhoogden drie bedrijven het dividend. Micron begon vorig jaar met uitkeren en doet er dit jaar 15% bij. LVMH verhoogde het interim dividend met niet minder dan 67%. Stanley Black & Decker verhoogde met 1 cent per kwartaal, oftewel iets meer dan 1%. Gezien de stormachtige omstandigheden is dat heel verstandig. Voorzichtig als het moet en gas geven als het kan is het belangrijkste ingrediënt achter 56 jaar aan onafgebroken verhogingen. Al met al ligt het gewogen gemiddelde van deze verhogingen weer ruim boven mijn doelstelling van 7% per jaar.
Slotgrachtsom: blijf bouwen
Deze maand breidde ik mijn portefeuille uit met meer ASML en nieuwkomer EssilorLuxottica. Twee bedrijven met een flinke slotgracht. Daarmee maak ik mijn portefeuille weer een stukje weerbaarder. Net als vorige maand ben ik blij met beide aankopen. En natuurlijk ook met het lego kasteel.
10 gedachten over “Slotgrachten – maandupdate juli 2022”
Mooie analyse weer DKK. Zelf kijk ik altijd maar met een schuin oog naar adviezen en ratings. Ze worden immers door analysten gemaakt, waarvan we weten dat ze ook niet alles weten en vaak een bias hebben. Heb je je abonnement op Morningstar wel verlengd?
Qua dividend zijn juli en augustis vaak kleinere maanden. Dat wordt volgende maand waarschijnlijk weer ruimschoots goedgemaakt 🙂
Bedankt, Mr. Groeigeld!
Nee, ik heb mijn abonnement niet verlengd. Veel te duur voor mij als kleine particuliere belegger.
Het verwachte dividend in september ziet er inderdaad weer uitstekend uit 🙂
Weer een leuke update om te lezen. Daarnaast een mooie afwisselende lijst met dividendbetalers!
Dank, Mooi Dividend!
Wederom een leuk artikel om te lezen (slotgrachten en lego, wat wil je nog meer!) en tof om te zien welke bedrijven je uitbetalen. Een heel andere lijst dan die van mezelf en dat is erg interessant!
Bedankt, Mr. Robot!
Wat een schok ! Op de blog van Mr groeigeld lees ik dat je plannen hebt om er eind dit jaar er mee op te houden…..
Dit zou pas heel spijtig zijn.Zonder afbreuk te doen aan de anderen,maar jouw blog vind ik veruit de allerbeste. Leuke diepgaande analyses van soms minder bekende dividendgroeiers.Er staat een schat aan informatie op je blog voor beginnende en gevorderde dividendbeleggers. Ik hoop met mijn waardering over uw blog hier te ventileren u op andere gedachten te brengen!
Met de meeste hoogachting ….. Dividamientje
Bijzonder veel dank voor je bericht, Dividamientje. Die stel ik zeer op prijs. De waardering die ik voel maakt het eerlijk gezegd wel moeilijker om te stoppen.
Mede door lagere activiteit neemt het aantal lezers en views af. En ook initiatieven als het forum brengen weinig interactie. Tegelijkertijd kost mijn advertentievrije blog wel geld. Ik moet er nog even over denken.
Ik onderstreep alles wat dividamientje zegt!
Streep eronder dan 🙂